Cylinder van Troffa

Jednym z pionierów polskiej fantastyki socjologicznej stworzył klasyczną powieść, która w formie pełnej napięcia i rozrywki porusza zawsze aktualne zagadnienia. Problematyka w niej zawarta skupia się na trudności, jakie ludzkie umysły napotykają, próbując dostosować się do dynamicznie zmieniającego się środowiska. Głównym bohaterem jest młody naukowiec, który poddaje analizie tematy związane z historią cywilizacji ziemskiej. Jego badania skupiają się na Epoku Rozszczepienia – określeniu odnoszącym się do XXII i XXIII wieku, okresu charakteryzującego się regresją kulturową, chaosem i anarchią.

Podstawą tych analiz jest dokument znany jako „Notatnik Nieśmiertelnego”. „Nieśmiertelny” to tajemnicza postać, członek załogi międzygwiezdnego statku kosmicznego, który opuścił Ziemię w XXI wieku, by powrócić po ponad stu latach, w samym środku nieznanej dobrze Epoki Rozszczepienia. W XXIV wieku zapiski te mają ogromną wartość historyczną, choć obejmują rozległy przedział czasowy, rozciągając się na dwa wieki.

Uczonym nie daje spokoju pytanie, czy „Nieśmiertelny” mógł korzystać z niepotwierdzonego urządzenia – tzw. cylindra van Troffa. Dzięki niemu możliwe byłoby przebywanie poza czasem i przesuwanie się między kolejnymi erami. Niektórzy naukowcy sugerują, że „Nieśmiertelny” mógłby wciąż istnieć – działając w XXI wieku lub ukryty w cylindrze. Problemem jest jednak nie tylko odnalezienie owego cylindra, ale także zrozumienie, w jaki sposób notatnik znalazł się w rękach badaczy, zamiast pozostać przy właścicielu.