Kaliban i czarownica. Kobiety, ciało i akumulacja pierwotna

Książka, która przyniosła przełom w postrzeganiu roli kobiet i kapitalizmu w historii, ukazuje, jak na przełomie średniowiecza i nowej ery dochodziło do prywatyzacji wspólnych dóbr. W tym samym okresie doszło do przekształcenia systemu pracy oraz stosunków między płciami. Nowoczesny kapitalizm powstał dzięki wcześniejszemu podporządkowaniu kobiet, które relegowano do przestrzeni domowej, oraz dzięki wymuszonej pracy w koloniach. Federici bada dogłębnie trzy kluczowe kwestie związane z przejściem z feudalizmu do kapitalizmu: przekształcenie proletariackiego ciała w maszynę do pracy, prześladowania kobiet jako czarownic, oraz koncepcję „dzikich” i „kanibali” zarówno w Europie, jak i Nowym Świecie. Ocenia ona te przemiany z perspektywy politycznej, społecznej, ekonomicznej i kulturowej, w kapitalizmie widząc raczej narzędzie niszczenia ruchów oddolnych i pogłębiania podziałów społecznych.

Autorka wskazuje, że los kobiet w Europie został spleciony z losem rdzennych ludów w Ameryce i Afrykańczyków w koloniach. Polowania na czarownice i oskarżenia o cześć diabła były przenoszone do Ameryki, by tłumić opór tubylców, co usprawiedliwiało kolonizację i niewolnictwo. Podobnie, doświadczenia z Ameryki przekonały europejskie władze o istnieniu czarownic, co doprowadziło do ich masowej eksterminacji w Europie.

Dzisiejszy kapitalizm wciąż przypomina swoje korzenie. Nadal żywi się niewidzialną pracą najsłabszych, głównie kobiet, i polega na eksploatacji. Dzieło Federici pomaga poznać korzenie kapitalizmu oraz mechanizmy patriarchalnych struktur, sugerując, jak może wyglądać zmiana tego systemu.