Dwunaste. Nie myśl że uciekniesz

Jante to małe miasteczko, gdzie życie obywateli determinowane jest przez jedenaście restrykcyjnych zasad, które definiują ich miejsce w społeczności. Te zasady, znane jako Prawo Jante, są głęboko zakorzenione w kulturze skandynawskiej, choć wielu zapomina, że po raz pierwszy zostały opisane w książce Aksela Sandemosego, "Uciekinier przecina swój ślad", wydanej w 1933 roku.

Filip Springer wyrusza na północ w poszukiwaniu miejsca, które przez dekady miało wpływ na mentalność mieszkańców Skandynawii. Pytanie brzmi: gdzie rzeczywiście znajduje się Jante? Czy to duńskie miasto Nykøbing Mors, które stało się inspiracją do powieściowego miasteczka? Czy może jest to odosobnione miejsce ukryte wśród norweskich fiordów, gdzie mieszkał sam autor? A co, jeśli Jante nie jest związane z konkretną lokalizacją, a tkwi gdzieś głęboko w każdym z nas?

Książka Springera jest głęboką refleksją nad próbą ucieczki od narzuconego systemu i wskazuje na mroczne aspekty krajów, które uznawane są za jedne z najszczęśliwszych na świecie. Jest to również opowieść o granicach pomiędzy rzeczywistością a fikcją literacką. Aby zgłębić te tematy, Springer nie tylko przekracza geograficzne granice krajów, lecz także wkracza w różnorodne gatunki literackie.

Prawa, które pojawiają się w tej książce, są niezwykle sugestywne: "Nie sądź, że jesteś kimś", "Nie myśl, że możesz nas przekroczyć" — to zasady, które budzą refleksję nad rolą jednostki w społeczeństwie i naszymi próbami wyjścia ponad narzucone schematy. Czy rzeczywiście można przed tym uciec?