Zenon Celegrat - sylwetka autora

Zenon Celegrat, autor książki "Kruszenie odmieńca", przedstawia historię Marka Kubackiego, siedemnastolatka, który przypadkowo stał się ofiarą dawnych praktyk służb specjalnych PRL. Już w czasach szkolnych Celegrat pasjonował się radiotechniką, co doprowadziło go do zainteresowania krótkofalarstwem. Po zdaniu odpowiednich egzaminów uzyskał licencję na posiadanie amatorskiej stacji radiowej, a w zawodach radiotelegrafistów zdobywał czołowe miejsca, co czyniło go wyjątkowym operatorem radiowym.

Niestety, jego zamiłowanie do radia wciągnęło go w konflikt z Urzędem Bezpieczeństwa. Został zmuszony do współpracy z nimi jako tajny informator, choć w głębi serca ich nienawidził za doznane krzywdy. Wraz z kolegą planował ucieczkę na Zachód, ale sytuacja skomplikowała się, gdy kolega zakochał się w Zosi. Pomysł ucieczki nie opuścił jednak jego myśli.

Celegrat wstąpił do wojska z nadzieją na uwolnienie się od obowiązków wobec SB. Tam nadal rozwijał swoje umiejętności radiowe jako żołnierz zawodowy. W Lesznie ukończył liceum ogólnokształcące, założył rodzinę i rozpoczął naukę na Politechnice Poznańskiej na wydziale elektrycznym. Niestety, obowiązki rodzinne i praca uniemożliwiły mu kontynuowanie studiów.

Pod koniec 1973 roku Celegrat, wypełniając swoje zawodowe zobowiązania, udał się do Wietnamu Południowego jako operator radiowy przy Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru. To właśnie tam zdecydował się na realizację swojego dawnego planu. Po przybyciu do Sajgonu, nawiązał kontakt z Amerykanami i wystąpił o azyl. Przeszedł odpowiednie szkolenie i został agentem obcego wywiadu.

W 1978 roku został aresztowany, a prokurator zażądał dla niego kary śmierci. Ostatecznie Sąd Wojsk Lotniczych w Poznaniu skazał go na 25 lat więzienia. W międzyczasie, po prowokacjach ze strony SB, rozwiódł się z żoną, aby chronić ją oraz siebie. Dzięki matce odświeżył znajomość z dawną koleżanką, z którą wziął ślub w więzieniu, mimo ciągłych intryg SB.

Podczas odsiadywania wyroku Celegrat poznał wielu działaczy politycznych. Wielu z nich nie darzyło go sympatią, podobnie jak on ich. Jednak, wbrew trudnościom, zachował zdolność do autoironii i umiejętność śmiania się z samego siebie. Celegrat planuje opisać te doświadczenia w swojej kolejnej książce.