Pola Gojawiczyńska - sylwetka autora

Pola Gojawiczyńska, urodzona jako Apolonia Koźniewska, zasłynęła jako wybitna polska pisarka. Pochodziła z Warszawy i mimo braku wyższego wykształcenia ukończyła kursy dla wychowawczyń szkolnych. Podczas I wojny światowej była członkinią Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1920 roku poślubiła Stanisława Gojawiczyńskiego, a rok później na świat przyszła ich córka, Wanda.

Pisarstwo Gojawiczyńskiej zaczęło się od debiutu w 1933 roku zbiorem nowel zatytułowanym "Powszedni dzień". Następnie, w 1934 roku, opublikowała swoją pierwszą powieść "Ziemia Elżbiety", koncentrującą się na życiu mieszkańców Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego. Rok później, w 1935 roku, zdobyła uznanie dzięki powieści "Dziewczęta z Nowolipek". Książka ta, razem z "Rajską jabłonią", tworzy tzw. dylogię warszawską. Filmową adaptację "Dziewcząt z Nowolipek" zrealizował w 1937 roku reżyser Józef Lejtes, a główne role odegrały Elżbieta Barszczewska, Jadwiga Andrzejewska i Tamara Wiszniewska. Ponad cztery dekady później Barbara Sass również sięgnęła po ten materiał, angażując takie aktorki jak Maria Ciunelis, Ewa Kasprzyk i Marta Klubowicz.

W 1936 roku Gojawiczyńska wydała "Rozmowy z milczeniem", a rok później "Górnoślązaczka", obie książki będące zbiorami krótkich form prozatorskich. W 1938 roku opublikowała kolejną powieść, "Ogniste słupy". Podczas II wojny światowej była więziona na Pawiaku, a po wojnie odznaczono ją między innymi Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Do najważniejszych dzieł Gojawiczyńskiej należą m.in. "Powszedni dzień" (1933), "Ziemia Elżbiety" (1934), "Dziewczęta z Nowolipek" (1935), "Rozmowy z milczeniem" (1936), "Górnoślązaczka" (1937), "Rajska jabłoń" (1937), "Ogniste słupy" (1938), "Krata" (1945), "Stolica" (1946), "Dom na skarpie" (1947), "Miłość Gertrudy" (1956) oraz "Opowiadania" (1956). Pośmiertnie, w 1971 roku, wydano zbiór opowiadań i felietonów zatytułowany "Z serca do serca".