Josef Škvorecký - sylwetka autora

Josef Škvorecký, czeski pisarz i tłumacz literatury, który pod koniec swojego życia osiadł na stałe w Kanadzie, jest pamiętany jako wybitna postać literacka. Był żonaty z pisarką Zdeną Salivarovą. Ukończył gimnazjum w Náchodzie w 1943 roku, a następnie przez dwa lata pracował jako robotnik przymusowy w fabryce samolotów w trakcie II wojny światowej. Po wojnie rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Karola w Pradze, jednak później zmienił kierunek na filozofię i anglistykę, którą ukończył w 1949 roku. Przez kolejne dwa lata pracował jako nauczyciel, a w 1951 roku obronił doktorat na temat filozofii Thomasa Paine’a.

Po odbyciu dwuletniej służby wojskowej, Škvorecký rozpoczął pracę w Państwowym Wydawnictwie Literatury Pięknej w Pradze, a później w czasopiśmie „Světová literatura”. W 1958 roku musiał opuścić swoje stanowisko po kontrowersjach dotyczących jego powieści „Zbabělci”, która krytykowała konformizm czeskiego mieszczaństwa pod koniec wojny. Działania Komitetu Centralnego KPČ doprowadziły do wycofania książki z obiegu, co paradoksalnie zwiększyło jej popularność. W tym samym roku poślubił Zdenę Salivarovą.

W 1963 roku, z uwagi na częściową liberalizację w Czechosłowacji, Škvorecký zdecydował się poświęcić wyłącznie pisaniu. W 1969 roku wraz z żoną wyjechał do Stanów Zjednoczonych, a po krótkim stypendium w Kalifornii osiedlił się w Toronto. Tam na uniwersytecie wykładał literaturę amerykańską i angielską. W 1971 roku założyli razem wydawnictwo Sixty-eight Publishers, które stało się ważnym miejscem dla czeskiej emigracyjnej literatury, publikując twórczość takich postaci jak Václav Havel czy Milan Kundera. W 1978 roku pozbawiono go obywatelstwa czechosłowackiego.

W 2000 roku Škvorecký założył w Pradze Literární akademie, szkołę wyższą i wydawnictwo, koncentrującą się na kreatywnym pisaniu. Był również cenionym tłumaczem literatury amerykańskiej, przekładając dzieła takich autorów jak Ernest Hemingway czy Raymond Chandler. Jego twórczość literacka, szczególnie pięć powieści z postacią Danny'ego Smiřickiego, jest uznawana za szczególnie wartościową dzięki mistrzowskiemu operowaniu kontekstem i psychologiczną głębią postaci. Był także miłośnikiem jazzu i w młodości grał na saksofonie w zespole Red Music. W 2009 roku został laureatem Nagrody Literackiej Europy Środkowej „Angelus” za powieść „Przypadki inżyniera ludzkich dusz”.