Iwan Gonczarow - sylwetka autora

Iwan Gonczarow przyszedł na świat w zamożnej rodzinie kupieckiej, w której ojciec zajmował się handlem zbożem. Po ukończeniu Uniwersytetu Moskiewskiego w 1834 roku, spędził trzy dekady pracując jako niższy urzędnik państwowy. Jego literacki debiut nastąpił w 1847 roku powieścią "Zwyczajna historia" (Обыкновенная история, polskie wydanie w 1955), która ukazywała napięcia między rosyjską arystokracją a klasą kupiecką, oraz konfrontacje między romantyzmem a realizmem. Rok później, w 1848, stworzył psychologiczny szkic "Iwan Sawicz Podżabrin".

W latach 1852-1855 Gonczarow odbył podróż przez Anglię, Afrykę i Japonię, wracając do Rosji przez Syberię jako sekretarz admirała Putianina. Swoje wrażenia z tej wyprawy opisał w dzienniku "Fregata „Pallada”" (Фрегат „Паллада”), opublikowanym w 1858 roku. Jego pierwszym dużym sukcesem literackim okazała się powieść "Obłomow" (Обломов), wydana w 1859 roku (polska edycja z 1922). Dzieło to ukazywało życie głównego bohatera nie tylko w kontekście materialnym, ale również duchowym, jako przykład typowej rosyjskiej duszy, często porównywany do Hamleta. Powieść wnikliwie odmalowywała rosyjski charakter narodowy.

Po przejściu na emeryturę w 1867 roku, Gonczarow opublikował swoją ostatnią powieść "Przepaść" (Обрыв), opublikowaną w 1952 roku, opowiadającą o rywalizacji trzech mężczyzn o serce jednej tajemniczej kobiety, co było jednocześnie krytyką nihilizmu. Oprócz tego Gonczarow pisał nowele, eseje oraz wspomnienia, które ujrzały światło dzienne po jego śmierci w 1919 roku. Resztę życia poświęcił samotnym podróżom, zniechęcony nadmierną krytyką literatury. Gonczarow nigdy nie założył rodziny i zmarł w Sankt Petersburgu. Współcześnie w Ulianowsku (dawniej Symbirsk) istnieje muzeum poświęcone Gonczarowowi, a główna ulica miasta nosi jego imię. Z Ulianowska pochodzą także Włodzimierz Lenin i polski pisarz Paweł Jasienica.