Helmut James von Moltke - sylwetka autora

Helmuth James von Moltke wywodził się z szlacheckiej rodziny hrabiów von Moltke. Jego matka zaszczepiła w nim wartości pacyfistyczne, co uczyniło go przeciwnikiem nazizmu. W latach 1927–1929 Moltke studiował prawo i politologię na uniwersytetach we Wrocławiu, Wiedniu i Berlinie. W 1928 roku angażował się w tworzenie "Wspólnot Roboczych Löwenberg", które służyły jako platforma do edukacji obywatelskiej dla studentów, bezrobotnych oraz bezrolnych chłopów. W Krzyżowej Moltke przekazał część swoich ziem na rzecz nowych gospodarstw, co nie zyskało uznania wśród okolicznych właścicieli ziemskich.

Podczas swojej kariery prawniczej, jako doradca prawny w wojsku, Moltke wspierał jeńców wojennych i ofiary nazizmu. Specjalizując się w prawie międzynarodowym, udzielał pomocy Żydom zmuszonym do emigracji. Egzamin asesorski zdał w 1934, lecz odrzucił możliwość zostania sędzią, ze względu na konieczność przystąpienia do NSDAP. Zrezygnował także z emigracji do Wielkiej Brytanii, mimo zdobycia uprawnień adwokackich w Londynie i Oksfordzie.

Po rozpoczęciu II wojny światowej znalazł zatrudnienie w kontrwywiadzie pod dowództwem admirała Wilhelma Canarisa, gdzie analizował prasę zagraniczną. W trakcie licznych podróży po Europie próbował nawiązać kontakty z aliantami zachodnimi, ale te starania zakończyły się niepowodzeniem z powodu braku zaufania do antynazistowskiej opozycji.

Moltke był jednym z założycieli "Kręgu z Krzyżowej", znaczącej grupy opozycyjnej w hitlerowskich Niemczech. Grupa ta organizowała tajne spotkania w Berlinie i Krzyżowej, na których opracowywano wizję powojennego porządku. Zamierzano m.in. ukarać zbrodniarzy wojennych oraz utworzyć europejską federację państw, z udziałem Polski, USA i Rosji. Moltke nie popierał zamachu na Hitlera, nie chciał bowiem, by nowa historia Niemiec zaczęła się od morderstwa. Inni członkowie, jak Peter Yorck von Wartenburg, brali udział w przygotowaniach do zamachu, który miał miejsce 20 lipca 1944 roku.

Gestapo aresztowało Moltkego w styczniu 1944 roku. Został skazany na śmierć 11 stycznia 1945, a egzekucję wykonano 23 stycznia w więzieniu Plötzensee. Choć brakowało dowodów na jego bezpośrednie uczestnictwo w spisku Kręgu z Krzyżowej, skazano go za planowanie demokratycznych Niemiec po upadku Hitlera. Jego żona, Freya von Moltke, oraz ich synowie, przeżyli wojnę.