Kraj utracony. Moja historia Izraela

*Kraj utracony. Moja historia Izraela* to książka, w której autor przedstawia osobistą interpretację skomplikowanej historii państwa Izrael, analizując jego ideowe fundamenty. Gran Rosenberg zabiera czytelników w podróż po dziejach żydowskich aspiracji do samostanowienia, od starożytnych obietnic powrotu z wygnania, przez syjonistyczny ruch i koszmar Holokaustu, aż po współczesne dylematy polityczne. W książce zanurza się w okres emancypacji, oświecenia, a także wpływów socjalistycznych i nacjonalistycznych w żydowskiej społeczności. Autor nie pomija trudnych kwestii jak wpływ Zagłady, radykalne podejście syjonistów czy złożoności konfliktu izraelsko-palestyńskiego, zwracając uwagę na wewnętrzny konflikt między dążeniem do ekspansji terytorialnej a pragnieniem pokoju.

Rosenberg, jako syn polskiej Żydówki, podkreśla też złożone związki Izraela z Polską, przejawiające się zarówno we wspomieniach, jak i wspólnych ideach. Jest to opowieść o wielkich nadziejach na stworzenie państwa sprawiedliwości, która przenika całą książkę. Jak zauważa Maciej Zaremba, potrzeba było wielu kompetencji i wrażliwości, a także zrozumienia dla obu stron konfliktu, by w taki sposób przedstawić tę historię.

Książka, według Konstanty Geberta, jest szczerym esejem o utraconych nadziejach europejskich Żydów, dla których Izrael był niczym ziemia obiecana. Dagens Nyheter podkreśla, że jest to autobiografia łącząca osobiste zmagania z analizą szerokich, utopijnych wizji, wykraczających poza sam Izrael. Równocześnie Expressen uznaje ją za dzieło wyjątkowe, głęboko mądre i odważne, natomiast Aftonbladet wskazuje na jej pasjonujący charakter oraz intelektualną przenikliwość autora. Książka Rosenberga to klasyka, która oferuje nowe spojrzenie na dramatyczne losy Izraela.