Europa na peryferiach. Średniowieczny system-świat w latach 1250-1350

Janet L. Abu-Lughod, urodzona w 1928 roku, to amerykańska uczona, która zyskała renomę dzięki analizie teorii systemów-światów. W swojej pracy badawczej autorka argumentuje, że już w XIII wieku, a dokładniej między latami 1250 a 1350, na terenach Eurazji istniał wczesny system handlowy o zasięgu światowym, który rozwijał się od XI wieku. Ten system obejmował trzy kluczowe obszary cywilizacyjne: chrześcijańską Europę Zachodnią, islamski Bliski Wschód oraz Daleki Wschód, włączając w to subkontynent indyjski.

Abu-Lughod, poprzez dokładną analizę poziomu rozwoju tych cywilizacji, kwestionuje europocentryczne podejście, które dominuje w zachodniej historiografii. Dochodzi do wniosku, że w tym opisywanym przez nią wczesnym systemie gospodarczym Eurazji, Europa nie pełniła wiodącej roli cywilizacyjnej, lecz była raczej regionem o znaczeniu peryferyjnym.