Bękart ze Stambułu

A oto słów kilka o tym, jak kolejny raz nie zawodówkami się na Elif Shafak.
„Bękart ze Stambułu”, czyli piękna, głęboka opowieść o pamięci, winie i dziedzictwie…
Autorka w swojej książce prowadzi nas przez labirynt rodzinnych sekretów, gdzie teraźniejszość nieustannie splata się z historią, a prywatne losy kobiet stają się zwierciadłem całych narodów. To powieść, która wciąga jak nurt Bosforu, zmuszając do konfrontacji z tym, co przemilczane, wyparte, a jednocześnie wciąż obecne w codzienności. Na pierwszy plan wysuwają się dwie rodziny, których losy splatają się w sposób pozornie przypadkowy, a w rzeczywistości nieunikniony. Shafak buduje narrację jak mozaikę: fragmenty wspomnień, opowieści, rytuałów i smaków układają się w obraz miasta, które jest jednocześnie piękne i bolesne. Stambuł nie jest tu tłem, lecz żywym organizmem, pulsującym sprzecznościami, w którym każdy kamień pamięta dawne krzywdy. Najważniejszym przesłaniem książki jest pytanie o to, jak żyć z historią, która nie daje się wymazać. Bohaterowie uczą się, że milczenie nie chroni przed cierpieniem - przeciwnie, zamienia je w dziedziczoną ranę. Powieść pokazuje, że pamięć, choć bolesna, jest jedyną drogą do pojednania. To lekcja odwagi: trzeba spojrzeć w oczy temu, co trudne, aby móc iść dalej.
Ta powieść nie jest lekturą łatwą ani „ładną”. To książka, która potrafi wstrząsnąć, ale właśnie dlatego zostaje w pamięci na długo. Shafak pokazuje, że literatura może być nie tylko opowieścią, ale też aktem odwagi i zaproszeniem, byśmy sami odważyli się spojrzeć na własne historie bez iluzji.

„Wybaczamy niebu; wybaczamy mu za każdym razem.”

„Stambuł jest miastem złamanych serc.”

„Pamiętaj - wszystkie szczęśliwe rodziny są do siebie podobne, ale każda nieszczęśliwa rodzina jest nieszczęśliwa na swój sposób.”

„Jeżeli między społeczeństwem a jaźnią zionie bezdenna przepaść, nad którą wisi tylko chwiejna kładka, to właściwie możesz spalić kładkę i na zawsze zostać po stronie jaźni, cała i zdrowa - chyba że celowo zmierzasz ku przepaści.”


„Jeżeli twoja wewnętrzna przepaść pociąga cię bardziej niż świat zewnętrzny, to właściwe możesz w nią spaść, runąć w głąb siebie.”

„Literatura nie rozkwitnie bez wolności.”

„Dusza musi zadrzeć, żeby się przebudzić - mówiła sobie. - Dusza musi zadrżeć.”

„Człowiek rodzi się wolny, a wszędzie tkwi w kajdanach. Istotna różnica polega na tym, że życie dzikusa toczy się w nim samym, podczas gdy człowiek społeczny żyje na zewnątrz siebie i potrafi żec jedynie w cudzych sądach, jak gdyby odczuwał własne istnienie wyłącznie przez to, co inni o nim myślą.”