Thomas Toivi Blatt - sylwetka autora

Thomas "Toivi" Blatt, urodzony jako Tomasz Blatt, był żydowskim więźniem obozu zagłady Sobibór. Przyszedł na świat w Izbicy na Lubelszczyźnie, gdzie niemal cała ludność, bo 90-93%, była żydowskiego pochodzenia. Izbica funkcjonowała jako typowy kresowy sztetl i była znana z powiedzenia "Izbica, Izbica - żydowska stolica", które krążyło wśród Polaków.

Podczas II wojny światowej rodzina Blattów wciąż mieszkała w Izbicy. Miasto nie zostało przekształcone w zamknięte getto, choć warunki życia były trudne. Ostatecznie rodzinę Tomasza deportowano jednym z ostatnich transportów do Sobiboru, gdzie jego rodzice i młodszy brat zginęli. Jednak sam Blatt udał się na brawurową ucieczkę z obozu, po której przez wiele miesięcy ukrywał się w lasach przed gestapo, a następnie dołączył do polskiej partyzantki. Udało mu się przetrwać wojnę.

Podczas wojny Blatt regularnie prowadził dziennik. Wielokrotnie gubiąc go, odtwarzał zapiski z pamięci, co po wojnie pozwoliło mu na zrekonstruowanie około 40% jego treści. Wkrótce po wojnie, przekazał rękopis do jednego z polskich wydawnictw komunistycznych. Choć wydawnictwo było zainteresowane publikacją, ich warunki były nie do zaakceptowania dla Blatta, który w końcu odmówił.

W 1957 roku Blatt wyemigrował do Izraela i tam przedstawił swój dziennik innemu ocalałemu z Holocaustu z KL Auschwitz, ale nie spotkał się z wiarą co do jego autentyczności. Dopiero w 1987 roku części dziennika zostały opublikowane w książce Richarda Rishke "Escape from Sobibor", na podstawie której nakręcono film "Ucieczka z Sobiboru". W filmie wystąpiła m.in. polska aktorka Joanna Pacuła, a w rolę Tomasza Blatta wcielił się Jason Norman.

Thomas "Toivi" Blatt przeżył 88 lat.