św. Cyprian z Kartaginy - sylwetka autora

Biskup Kartaginy, Cyprian, zajmuje szczególne miejsce w historii chrześcijaństwa jako męczennik i autor teologicznych pism. Uzyskał również status świętego zarówno w Kościele katolickim, jak i prawosławnym, będąc przy tym jednym z ojców Kościoła. Jego imię wspomina się w modlitwach Eucharystycznych Kanonu rzymskiego. Cyprian urodził się w rzymskiej prowincji Afryki, na obszarze dzisiejszej Tunezji, w rodzinie pogan. Jego ojciec był bogatym senatorem, co zapewniło mu solidne wykształcenie. Zanim przyjął chrześcijaństwo, pracował jako adwokat i retor. Decyzję o zmianie wyznania podjął pod wpływem kapłana Cecyliusza, po czym rozdzielił swój majątek pomiędzy ubogich. W 245 roku przyjął chrzest, a niedługo potem otrzymał święcenia kapłańskie. Trzy lata później mianowano go biskupem.

Cyprian był zaangażowany w dyskusje teologiczne, w tym w spory z papieżem Stefanem I dotyczące chrztu heretyków. Sprzeciwiał się uznawaniu takiego chrztu za ważny, jednak jego stanowisko nie zostało zaakceptowane przez Kościół. Równocześnie bronił autorytetu papieskiego przed herezją Nowacjana. Znane są jego słynne powiedzenia, takie jak "extra Ecclesiam nulla salus" – "poza Kościołem nie ma zbawienia" oraz "nie może mieć Boga za swego Ojca ten, kto nie ma Kościoła za swą matkę".

Kiedy w 252 roku Kartaginę nawiedziła epidemia, Cyprian okazał się niezłomnym opiekunem chorych. Swoje decyzje podejmował zawsze po konsultacjach z innymi kapłanami i za zgodą wiernych. Dla nich napisał kilka traktatów, z których najsłynniejszy dotyczył jedności Kościoła.

Podczas panowania cesarza Waleriana prześladowania chrześcijan nasiliły się, a Cyprian szybko stał się jedną z ofiar represji. 30 sierpnia 257 roku został przesłuchany przed prokonsulem Aspazjuszem Paternusem, który skazał go na wygnanie do Curubis (współczesna Korba w Tunezji). Rok później stanął przed nowym prokonsulem Galeriuszem Maksymem, który skazał go na śmierć za odmowę złożenia ofiary bogom rzymskim. Wyrok wykonano 14 września 258 roku na Villa Sexti, w pobliżu Kartaginy.