Stanisław Jastrzębski - sylwetka autora

Urodził się w Warszawie 10 listopada 1920 roku jako syn Teofila i Apolonii. W 1934 roku dołączył do harcerstwa, angażując się w działania 41. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej. Jego aktywność konspiracyjna rozpoczęła się w listopadzie 1939 roku; początkowo zaangażował się w działalność batalionu „Bazylika”, a w lipcu 1942 przystąpił do Szarych Szeregów, działając w hufcu Powiśle. Uczestniczył wówczas w akcjach małego sabotażu. W listopadzie 1942 roku, po restrukturyzacji Szarych Szeregów, trafił do Grup Szturmowych pod dowództwem Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”.

W 1940 roku ukończył Liceum Stowarzyszenia Dyrektorów Państwowych Szkół Średnich, a w 1942, podczas okupacji, uzyskał dyplom Technikum Chemicznego. Uczestniczył także w różnych kursach wojskowych, w tym w Szkole Podchorążych w grudniu 1942 roku, kursie Wielkiej Dywersji w grudniu 1943 roku, oraz kursie Dowódców Kompanii w lipcu 1944 roku. Od lutego do czerwca 1943 roku jako podchorąży prowadził zajęcia w Szkole Podoficerskiej, szkoląc członków Bojowych Szkół na podoficerów.

W sierpniu 1943 roku, razem z całą swoją drużyną SAD 100, przeszedł do oddziału „Agat”, który stał się później batalionem „Parasol”. W stopniu plutonowego podchorążego objął dowództwo I plutonu 2. kompanii, przyjmując pseudonim „Kopeć”. Brał czynny udział w konspiracyjnych działaniach swojej jednostki oraz licznych akcjach zbrojnych, takich jak akcja pod Arsenałem, likwidacja Augusta Kretschmanna, ataki na Gressera i operacja odbicia rannych z akcji na SS Franza Kutscherę.

Podczas powstania warszawskiego walczył na Woli w ramach Zgrupowania „Radosław”, dowodząc jednym z trzech odcinków powierzonych batalionowi „Parasol”. Po zranieniu Jerzego Zapadko „Mirskiego” 3 sierpnia 1944 roku przejął dowodzenie 2. kompanią. 6 sierpnia 1944 roku został ciężko ranny podczas obrony cmentarza kalwińskiego. Pod koniec tego samego miesiąca powrócił do oddziału jako zastępca „Mirskiego”, organizując opiekę dla 150 rannych, którzy ewakuowali się kanałami ze Starego Miasta do Śródmieścia. 4 września 1944 roku ożenił się z Haliną Czarniecką. Po wojnie mieli dwójkę dzieci: Danutę i Pawła.

Na dzień przed kapitulacją powstania został ponownie ranny i trafił do obozu-szpitala dla jeńców wojennych w Zeithein pod Dreznem. Po wyzdrowieniu został przewieziony do oflagu II D Gross Born, gdzie wyzwolił go 14 pp 3 Dywizji LWP. Wrócił do Warszawy w lutym 1945 roku.

W kwietniu 1950 roku ukończył studia na SGGW na Wydziale Technologii Drewna, zdobywając tytuł magistra inżyniera. Następnie zaczął pracę w Instytucie Techniki Budowlanej. 23 października 1950 roku został aresztowany przez Rejonowy Sąd Wojskowy pod zarzutem „usiłowania obalenia ustroju Rzeczypospolitej Polskiej” i skazany na 10 lat więzienia, co w apelacji zostało zmniejszone do 7 lat z połową kary zawieszonej dzięki amnestii. Po zwolnieniu w październiku 1953 roku, początkowo nie mógł znaleźć pracy, ale później pracował jako robotnik budowlany i kierownik zakładu w Wytwórni Mebli Artystycznych w Henrykowie, z której został zwolniony z powodów politycznych. Od 1955 roku do emerytury zatrudniony był w Biurze Projektów Przemysłu Drzewnego w Warszawie, uczestnicząc w projektowaniu zakładów w Polsce i za granicą.

W 1971 roku ukończył studium podyplomowe dla generalnych projektantów na Politechnice Warszawskiej. Rok 1980 przyniósł jego książkę wspomnieniową „Zaczęło się pod Arsenałem”. Przez lata był zaangażowany społecznie w środowisku kombatanckim, przez 12 lat przewodniczył Środowisku Batalionu „Parasol” i działał w Komisji Awansowo-Odznaczeniowej ZG ŚZŻAK. Uzyskał awans na podpułkownika 10 listopada 1993 roku. Zmarł 13 kwietnia 2000 roku z powodu choroby serca i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.