Michał Wiszniewski - sylwetka autora

Szymon Michał Antoni, znany pod pseudonimami James William Whitecross oraz Livius, urodził się 27 września 1794 roku w Firlejowie niedaleko Rohatyna, a zmarł 22 grudnia 1895 roku w Nicei. Był polskim filozofem, psychologiem i politykiem, zajmującym się także historią literatury polskiej. Jako publicysta i wydawca źródeł, Szymon był ostatnim przedstawicielem myśli filozoficznej polskiego oświecenia i jednocześnie wczesnym promotorem idei pozytywizmu.

Po ukończeniu szkoły powszechnej we Lwowie, kontynuował naukę w Gimnazjum Wołyńskim w Krzemieńcu w latach 1808-1815. Następnie wyjechał na studia filozoficzne na uniwersytetach w Paryżu (1820) oraz w Edynburgu (1821-1822). W latach 1815-1818 pracował jako korepetytor i bibliotekarz w majątku Tarnowskich w Horochowie. Kolejnym etapem jego kariery była posada profesora filozofii moralnej i logiki w Gimnazjum w Krzemieńcu (1822-1824). Od 1824 roku pełnił funkcję sekretarza Konstantego Czartoryskiego oraz guwernera-korepetytora jego syna. W 1831 roku rozpoczął prace na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie wykładał historię powszechną, a od 1833 roku - literaturę porównawczą. Był także dziekanem Wydziału Filozoficznego UJ w latach 1839-1841.

Podczas powstania krakowskiego w 1846 roku, Wiszniewski stał na czele konserwatywnego spisku przeciwko J.J. Tyssowskiemu, choć jego władza trwała zaledwie jeden dzień. W swej działalności naukowej starał się połączyć psychologię z teorią poznania, przekonując, że wiedza o strukturze umysłu jest kluczowa dla rozumienia gnoseologii. W swojej metodologii dążył do integracji obserwacji i eksperymentu z rozumowaniem matematycznym. W dziedzinie etyki stworzył koncepcję filozofii moralnej, natomiast w psychologii zajmował się badaniami nad inteligencją, wprowadzając typologię ludzkiej inteligencji już w 1837 roku.