Maciej Kazimierz Sarbiewski - sylwetka autora

Maciej Kazimierz Sarbiewski SJ, znany pod łacińskim nazwiskiem Mathias Casimirus Sarbievius, to wybitny poeta neołaciński z czasów polskiego baroku oraz znakomity teoretyk literatury. Pełnił funkcję kaznodziei Władysława IV, a jako jezuita stał się znaną postacią w swym czasie. Nazywano go sarmackim Horacjuszem oraz chrześcijańskim Horacjuszem, a jego twórczość przyniosła mu laur poetycki, jedno z najważniejszych ówczesnych wyróżnień literackich, porównywane do dzisiejszej Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Przed Henrykiem Sienkiewiczem był najczęściej publikowanym polskim autorem za granicą.

Maciej Kazimierz urodził się jako syn Mateusza Sarbiewskiego i Anastazji z Milewskich. Jego brat, Stanisław Sarbiewski, był wpływową postacią polityczną: wojewodą mazowieckim, marszałkiem izby poselskiej oraz dzielnym dowódcą, który polował na Chmielnickiego i posłował do Moskwy i Szwecji. Maciej rozpoczął naukę w kolegium jezuickim w Pułtusku w 1607 roku, a 25 lipca 1612 wstąpił do zakonu jezuitów w Wilnie. Kontynuował edukację w Braniewie, gdzie spotkał św. Andrzeja Bobolę, oraz na Akademii Wileńskiej.

W 1621 roku zasłynął wierszem pochwalnym dla hetmana Jana Karola Chodkiewicza po zwycięstwie pod Chocimiem. W 1622 roku został wysłany do Rzymu, jednakże podczas podróży spotkała go dramatyczna napaść w lasach niedaleko Bambergu, w wyniku której zmarł jego towarzysz, Mikołaj Zawisza. Pobyt w Rzymie przyniósł mu uznanie na papieskim dworze Urbana VIII, gdzie otrzymał laur poetycki oraz rozwinął się jako jeden z czołowych intelektualistów Europy. W tym samym roku opisał swoją podróż do Rzymu w poemacie „Iter Romanum”.

Po uzyskaniu święceń kapłańskich w Rzymie w 1623 roku, powrócił do Polski w 1625 roku. W kraju, w Nieświeżu, pełnił funkcję profesora teologii i retoryki na Akademii Wileńskiej oraz wykładał poetykę i retorykę w różnych kolegiach. W 1635 roku mianowano go kaznodzieją królewskim Władysława IV. Jego dzieło „Lyricorum libri” było wielokrotnie wydawane na całym kontynencie, w tym luksusowe wydanie z miedziorytami Petera Paula Rubensa w 1632 roku w Antwerpii, liczące 5000 egzemplarzy. Nagła śmierć, spowodowana udarem, nastąpiła podczas ostatniego kazania w kościele św. Jana Chrzciciela.