Igor Newerly - sylwetka autora

Igor Newerly to wybitny pisarz, autor powieści, opowiadań, słuchowisk radiowych i scenariuszy filmowych. Urodził się 24 marca 1903 roku w Białowieży, a zmarł 19 października 1987 roku w Warszawie. Jego różnorodne doświadczenia życiowe objęły wiele zawodów i pasji, począwszy od stolarki i szklarstwa, aż po myślistwo, kajakarstwo, socjologię oraz zarządzanie zakładem produkcyjnym. Wcześniej pracował też jako stenograf i redaktor.

Newerly miał w rodzinie różnorodne korzenie – jego dziadek, Josef Nevrly, pochodził z Czech i zarządzał carskimi lasami w Puszczy Białowieskiej. Ojciec, Mikołaj Abramow, służył jako oficer rosyjski. Po jego tragicznej śmierci, matka wyszła ponownie za mąż, również za rosyjskiego oficera, który został rozstrzelany w 1938 roku jako kontrrewolucjonista. W dzieciństwie Newerly mieszkał w koszarach w Jabłonnie, gdzie w wypadku stracił prawą nogę, co nie przeszkodziło mu prowadzić aktywnego trybu życia.

W 1915 roku, z powodu zbliżania się armii niemieckiej, rodzina ewakuowała się w głąb Rosji. Newerly dorastał w Penzie, Saratowie i Kijowie, obserwując przemiany rewolucyjne i wojnę domową. Po ukończeniu szkoły średniej w 1920 roku w Symbirsku, rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie kijowskim, gdzie zajmował się również stenografią świadectw wojennych. W 1923 roku został aresztowany przez NKWD i skazany na pobyt pod dozorem w Odessie. Powtórnie zatrzymany, zbiegł z transportu do łagru i w 1924 roku nielegalnie przedostał się do Polski.

Na terenie Polski przebywał w różnych miejscach, aż w końcu osiedlił się w Warszawie i założył biuro stenograficzne "Esperto". Jego życie zawodowe odmieniło się w 1926 roku, gdy poznał Janusza Korczaka i został jego sekretarzem, później przejmując redakcję "Małego Przeglądu". Studia kontynuował na Wolnej Wszechnicy Polskiej, a wkrótce potem ożenił się z Barbarą Szejnbaum, znaną z działalności teatralnej.

Podczas II wojny światowej, związany był z konspiracyjnymi działaniami, aresztowany i więziony w kilku obozach koncentracyjnych, aż do wyzwolenia przez Anglików w 1945 roku. Po wojnie osiedlił się ponownie w Warszawie, gdzie wrócił do działalności literackiej i społecznej. W zaangażowaniu na rzecz dzieci oraz młodzieży wraz z żoną i innymi osobami utworzył Komitet Uczczenia Pamięci Janusza Korczaka.

Newerly był aktywnym członkiem różnorodnych środowisk literackich i społecznych. W 1950 roku dołączył do warszawskiego oddziału Związku Literatów Polskich i później pełnił funkcję jego przewodniczącego. Mimo zmiennych losów politycznych, zawsze starał się dbać o twórców, walcząc o ich prawa. Angażował się także w ochronę praw prześladowanych przez reżim komunistyczny, a jego pozycję jako lewicowego pisarza ugruntowała powieść "Pamiątka z Celulozy".

Igor Newerly poświęcił życie twórczości literackiej, angażując się również w życie społeczne. Zdobył liczne nagrody i odznaczenia, które podkreślały jego wkład w literaturę oraz działalność społeczną. Jego śmierć w 1987 roku była wielką stratą dla polskiej kultury, a pamięć o nim utrwalono na Powązkach, gdzie spoczął pośród innych wielkich swojej epoki.