Fernand Braudel - sylwetka autora

Fernand Braudel, urodzony 24 sierpnia 1902 roku i zmarły 27 listopada 1985 roku, był wpływowym francuskim historykiem nowożytności, związanym ze szkołą Annales. Jego celem było przekroczenie tradycyjnych granic historiografii poprzez stworzenie „historii totalnej”, która nie ogranicza się jedynie do aspektów politycznych, ale obejmuje również rozwój cywilizacyjny. W swoich badaniach Braudel łączył różnorodne dziedziny wiedzy, takie jak geografia historyczna, historia klimatu, kultura materialna, życie codzienne, historia społeczna i gospodarcza oraz tradycyjna historia polityczna. Często posługiwał się metodami ilościowymi i analizą statystyczną.

Braudel szczególny nacisk kładł na integrację osiągnięć nauk społecznych, zwłaszcza geografii, ekonomii, socjologii i historii sztuki, w badaniach historycznych. Jego koncepcja trzech czasów historii wyróżniała: czas krótki, głównie związany z wydarzeniami politycznymi; czas cykliczny, typowy dla cykli ekonomicznych; oraz czas długiego trwania, który odnosi się do ewolucji struktur społecznych i cywilizacji, wymagając perspektywy wielowiekowej.

Powiązana z teorią długiego i krótkiego trwania była Braudela koncepcja przestrzeni, tj. centrum i peryferie. Podczas badań nad kapitalizmem, w swojej pracy "Civilisation matérielle, économie et capitalisme", wprowadził i opisał dwie formy analizy systemu gospodarczego jako czynnika organizującego świat: gospodarkę światową (économie mondiale) czyli system globalny, oraz gospodarkę światową (économie-monde), w której jedna część świata, poprzez swoją organizację, wpływa na cały system.

W myśl Braudela, wartość badań historycznych polega na umiejscowieniu człowieka w jego środowisku i analizie warunków, które ono stwarza. Podkreślając znaczenie czynników geograficznych dla życia ludzkiego, przekształcał metody geograficzne na potrzeby historyka, twierdząc, że cywilizacje powstają na przecięciu czasu i przestrzeni.

Fernand Braudel miał ogromny wpływ na myśl socjologiczną, szczególnie poprzez swojego ucznia Immanuela Wallersteina, który w Stanach Zjednoczonych założył szkołę braudelianizmu. Nawet jego przeciwnicy często nazywali go „księciem historyków”. Francuski polityk i ekonomista Jacques Attali zgłosił go do Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, której jednak nie otrzymał.