E.T.A. Hoffmann - sylwetka autora

Niemiecki poeta i pisarz epoki romantyzmu, E.T.A. Hoffmann, znany jest nie tylko ze swojego literackiego dorobku, ale również jako prawnik, kompozytor, krytyk muzyczny, rysownik i karykaturzysta. Uznawany za prekursora literatury grozy, jego prace miały ogromny wpływ na takich twórców jak Edgar Allan Poe, Howard Phillips Lovecraft, Gustav Meyrink i Stefan Grabiński. Hoffmann wywodził się z rodziny o korzeniach polsko-węgierskich, co potwierdzają dzisiejsi biografowie. Był trzecim dzieckiem Krzysztofa Ludwika, adwokata i literata z Królewca, który poślubił swoją kuzynkę Luzię Doerfer w 1767 roku. Rodzinne konflikty doprowadziły do ich separacji, w wyniku której dzieci zostały podzielone między rodzicami, a sam Hoffmann trafił pod opiekę matki.

Hoffmann odebrał wykształcenie w gimnazjum w Królewcu, a w latach 1795-1797 praktykował w sądzie w Głogowie, gdzie ozdobił freskami jedną z kaplic kościoła pojezuickiego. Od 1800 roku pracował w Poznaniu jako asesor rządowy, a dwa lata później ożenił się z Marią Teklą Michaliną Rohrer-Trzcińską. Żona, znana jako Misia, była Polką wykazującą się cierpliwością i wyrozumiałością dla swojego męża.

Znając język polski, Hoffmann sympatyzował z insurekcją kościuszkowską i był przeciwny rozbiorom Polski. Jego twórczość często przedstawiała idealizowany obraz szlachetnego Polaka. W 1802 roku został przeniesiony do Płocka za rysowanie karykatur wysokich urzędników i oficerów. Podróżując po ziemiach polskich pod zaborem pruskim, znalazł inspirację do pierwszych literackich prób. Jego przyjaciel Hippl pomógł mu w przeniesieniu do Warszawy w 1803 roku i wsparł go w kłopotach finansowych.

W Warszawie Hoffmann odpowiadał za nadawanie niemiecko brzmiących nazwisk Żydom, przypisując im takie nazwiska jak Rosenbaum, Goldberg czy Eisenbaum. Przejęcie miasta przez Francuzów w 1806 roku zakończyło jego karierę urzędniczą. W 1808 roku został dyrektorem muzycznym teatru w Bambergu, a później pełnił tę funkcję w Dreźnie i Lipsku. Ostatecznie w 1816 roku powrócił do Berlina, gdzie znów podjął pracę prawniczą.

Podczas pracy w berlińskim sądzie oraz komisji śledczej zajmującej się oskarżeniami o zdradę stanu, Hoffmann starał się znaleźć dowody na niewinność „demagogów” aresztowanych przez policję polityczną. Jego odmienną od oficjalnej perspektywę ukazuje satyra „Meister Floh”, w której wyszydził swoich przełożonych, zwłaszcza dyrektora policji Karla von Kamptza. Artysta zmarł niedługo po publikacji „Mistrza Pchły”, unikając wszczęcia postępowania dyscyplinarnego.

Jako twórca literacki, Hoffmann najpierw wzorował się na Jeanie Paulie, a następnie rozwijał własny styl, który łączył bujną wyobraźnię z groteskowym humorem i upiornym nastrojem. Jego dzieła, takie jak „Elixiere des Teufels” czy „Lebensansichten des Katers Murr”, zyskały uznanie za granicą, szczególnie wśród francuskich romantyków. Pomimo długoletniego zapomnienia w Niemczech, jego twórczość wykraczała poza granice kulturowe, inspirując wielu innych artystów.