Elizabeth Gaskell - sylwetka autora

Elizabeth Gaskell, często nazywana po prostu Panią Gaskell, była jedną z czołowych pisarek epoki wiktoriańskiej w Anglii. Zdobyła sławę przede wszystkim dzięki swojej biografii Charlotte Brontë, ale jej powieści również cieszą się uznaniem, jako że precyzyjnie przedstawiają życie różnych warstw społecznych tamtych czasów. Urodzona w 1810 roku przy Cheyne Walk w Chelsea, Elizabeth dorastała w Londynie, który wówczas miał charakter przedmieścia.

Jej matka, Elizabeth Holland, pochodziła z wpływowej rodziny z centralnej Anglii, ale zmarła, kiedy Elizabeth miała zaledwie dwa lata. Z ośmiu dzieci w rodzinie, przeżyła tylko ona i jej brat John, który, będąc marynarzem, zaginął w trakcie rejsu do Indii w 1827 roku. Ich ojciec, William Stevenson, unitariański duchowny i pisarz, ożenił się na nowo po stracie żony.

Elizabeth większość dzieciństwa spędziła z ciotką, Hannah Lumb, w Knutsford, miejscowości, która zainspirowała scenerię powieści „Cranford”. Była to dla niej ważna część życia, podobnie jak czas spędzony w Newcastle upon Tyne i w Edynburgu. Jej macocha była siostrą Williama Johna Thomsona, szkockiego artysty specjalizującego się w tworzeniu miniatur. To właśnie on, w 1832 roku, namalował jej portret. W tym samym roku Elizabeth wyszła za Williama Gaskella, unitariańskiego duchownego z Manchesteru, gdzie wspólnie zamieszkali.

Gaskellowie mieli kilkoro dzieci, w tym córkę Marianne i znaną jako Meta Margaret Emily. William i Julia Bradford byli kolejnymi dziećmi, z których Julia poślubiła później adwokata Charlesa Cromptona. W 1850 roku, po wydaniu swojej pierwszej książki, Elizabeth i jej rodzina zamieszkali w wynajętej willi w Plymouth Grove. To tam powstała większość jej literackich dzieł, z wyjątkiem jednej książki. Ich dom był miejscem spotkań wielu znakomitych postaci, takich jak Charles Dickens, John Ruskin i Harriet Beecher Stowe, którzy często gościli wśród przyjaciół Gaskellów. Bliska więź łączyła ją również z Charlotte Brontë, która, choć nieśmiała, trzy razy odwiedzała Elizabeth.

Elizabeth zmarła w 1865 roku w Holybourne w Hampshire. Jej dom w Plymouth Grove, znany jako Gaskell House, pozostał w rodzinie do 1913 roku. Pierwsza powieść Gaskell, „Mary Barton”, wydana anonimowo w 1848 roku, otworzyła drogę do kolejnych sukcesów, takich jak „Cranford”, „North and South” i „Wives and Daughters”. Znana była także z pisania historii o duchach o gotyckim stylu, publikowanych dzięki wsparciu Charlesa Dickensa. Dodatkowo, Gaskell napisała ważną biografię Charlotte Brontë, która znacząco wpłynęła na postrzeganie pisarki.