Danuta Szyksznian - sylwetka autora

Danuta Szyksznian, znana również pod pseudonimami "Szarotka" i "Sarenka", przyszła na świat 7 czerwca 1925 roku w Krakowie, w rodzinie żołnierza 1 Pułku Artylerii Lekkiej. Edukację rozpoczęła w Szkole Powszechnej nr 19, a później kontynuowała ją w Gimnazjum Sióstr Nazaretanek w Wilnie. Po inwazji niemieckiej w 1939 roku była aktywnie zaangażowana w młodzieżowej organizacji konspiracyjnej w Liceum im. Adama Mickiewicza w Wilnie.

W grudniu 1939 roku złożyła przysięgę konspiracyjną przed "Kapitanem Janem" (mjr Bolesław Zagórny) i przyjęła pseudonim "Szarotka" jako łączniczka ZWZ. Kiedy Niemcy zajęli Wilno w 1941 roku, Danuta dołączyła do oddziału łączniczek "Kozy", przyjmując nowe imię operacyjne "Sarenka". Pracowała pod nadzorem ppor. Stanisława Kiałki "Jelonka", który był szefem kwatermistrzostwa wileńskiego okręgu ZWZ-AK.

Podczas operacji Ostra Brama w lipcu 1944 roku pełniła rolę łączniczki "Kapitana Jana", dowódcy dzielnicy "A" Garnizonu AK "Dwór". Zdołała uniknąć zatrzymania przez NKWD i wstąpiła do dywersyjnego oddziału specjalnego pod dowództwem rtm. Zygmunta Augustowskiego "Huberta". Mimo to, 24 grudnia 1944 roku została aresztowana przez NKGB i skazana na 10 lat łagrów. W marcu 1945 roku przetransportowano ją z więzienia na Lukiškach w Wilnie do obozu w Jełszance koło Saratowa. W wyniku złych warunków zdrowotnych we wrześniu 1945 roku udało jej się odzyskać wolność. Po powrocie do Wilna nielegalnie przekroczyła granicę z Polską i osiedliła się z rodziną w Drawnie.

W 1946 roku wyszła za mąż, przeniosła się do Darłowa, a potem podjęła pracę jako nauczycielka. Była jednak prześladowana za swoją działalność w AK i pobyt w łagrze, co doprowadziło do utraty pracy. W 1970 roku ukończyła zaoczne studia pedagogiczne i zaczęła pracować z dziećmi niepełnosprawnymi w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Policach. Po przejściu na emeryturę aktywnie działa w organizacjach kombatanckich, pełniąc m.in. funkcje Wiceprezesa Zarządu Okręgu Światowego Związku Żołnierzy AK oraz Wiceprezesa Koła Kresowych Żołnierzy AK w Szczecinie.

Jej zasługi w konspiracji i pracy zawodowej zostały nagrodzone licznymi odznaczeniami, w tym Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim oraz trzykrotnie Medalem Wojska Polskiego.