Orzeszkowo 14. Historie z Podlasia

W 1639 roku po raz pierwszy wspomniano, że Puszcza Białowieska rozpoczyna się we wsi Orzeszkowo. Podróż koleją z warszawskiego Dworca Śródmieście do tego miejsca, przez Siedlce i Czeremchę oraz mosty nad Wisłą i Bugiem, zajmuje zwykle około czterech godzin. Przy torach widnieje tablica z napisem "Orzeszkowo".

Dom stojący niedaleko stacji kolejowej i w pewnym oddaleniu od sklepu emanuje atmosferą pełną nostalgii, przypominającą otoczenie starych ludzi i drzew. W tym domu, podobnie jak we wsi Orzeszkowo, spotykamy bohaterów tej opowieści — dawnych i współczesnych mieszkańców wsi, polskich Białorusinów, którzy niezmiennie od pokoleń są związani z ziemią swoich przodków. Historia tej społeczności jest spleciona z pięknem podlaskiego krajobrazu i trudnymi wydarzeniami zilustrowanymi kolejnymi wojnami, przesiedleniami i uchodźstwem.

Książka "Orzeszkowo 14" to próba uchwycenia i zapisania odchodzącego świata, uwiecznienia tego, co dawne w sposób szczery i dokładny. Autorka, Anna Romaniuk, łączy realistyczne spojrzenie z poetyckim zacięciem, próbując stworzyć swoją własną małą ojczyznę na skraju Puszczy Białowieskiej. Przez systematyczne badania i obserwacje związane z prawosławną wspólnotą Orzeszkowa i jego okolic autorka odkrywa zarówno pradawne dzieje, jak i dramatyczne wydarzenia współczesności. Dziedzictwem tych badań, podobnie jak spacerów po okolicy, cieszy się jej mały syn, dla którego jest to pierwsza edukacja blisko natury, nawiązująca do idei J.J. Rousseau. Co przyniesie przyszłość temu młodemu człowiekowi, pozostaje tajemnicą, jak zauważa Tomasz Łubieński.