Osoba ludzka w realnym świecie

Chciałbym zaproponować Czytelnikom krótkie studium filozoficzno-prawne poruszające rudymentarne kwestie dotyczące osoby ludzkiej w realnym świecie życia społecznego. Chociaż temat wydaje się stricte filozoficzny, to jednak nie pozostaje obojętny dla prawa. Łączy on ujęcie człowieka wypracowane w naukach humanistycznych (filozoficzno-teologicznych) z ukazaniem jednostki ludzkiej w perspektywie nauk społecznych (prawoznawstwa). Komparatystyczne spojrzenie na rzeczywistość bytu osobowego usytuowanego w realnym świecie powinno zachęcać do prowadzenia starannych badań naukowych, dzięki którym pojawi się szansa tworzenia rzeczywistości społecznej na miarę osoby ludzkiej. Trudno nie zauważyć, że nauki szczegółowe nie pozostają samodzielnymi dyscyplinami. Filozofia musi zatem stanowić ich dopełnienie, pozwalając człowiekowi pozyskiwać pełnię prawdy o nim samym, jak również o jego życiu społecznym.

Mariusz Paradowski

Niniejsze opracowanie składa się z wprowadzenia, sześciu rozdziałów, appendiksu oraz zakończenia. Rozdział pierwszy egzemplifikuje potrzebę realistycznej antropologii i metafizyki w dziedzinie refleksji nad prawem stanowionym. Przedstawia on tematykę błędu antropologicznego w kontekście prawa, źródła ideologizacji myślenia o prawie oraz potrzebę analogicznego ujęcia prawa stanowionego. Rozdział drugi porusza problematykę dotyczącą podmiotowości osoby ludzkiej według koncepcji ks. Mieczysława A. Krąpca. U podstaw tej analizy znajdują się kwestie związane z przedmiotowym obowiązywaniem prawa oraz z obowiązywaniem prawa w podmiocie. Istotne miejsce w przestrzeni dyskusji zajmują rozważania dotyczące duszy i ciała, poznania intelektualnego i zmysłowego oraz metafizycznej logiki. Rozdział trzeci omawia z kolei tematykę metafizycznego oraz teologicznego spojrzenia na rzeczywistość w koncepcji M.A. Krąpca. Uwaga koncentruje się tu na teologicznych podstawach rzeczywistości opartej na biblijnym paradygmacie interpretacyjnym. Rozdział ten dostarcza także podłoża dla teologicznego obrazu świata i człowieka. Ważną jego częścią są rozważania na temat zależności pomiędzy teologią a metafizyką. Rozdział czwarty ukazuje natomiast teologiczny wy- miar arche oraz jego współczesne inklinacje. Niniejsza część opracowania wskazuje na rozumienie znaczenia arche oraz genezę terminu. Tekst omawia wpływ filozofii jońskiej na filozoficzną interpretację rzeczywistości. Rozdział piąty podejmuje z kolei problematykę ius gentium w średniowiecznej kulturze prawnej. U podstaw rozważań znajdują się zagadnienia cenne dla prawoznawstwa, filozofii oraz kulturoznawstwa. Poczynione ustalenia wyjaśniają rozumienie pojęcia kultury oraz termin "kultura prawna", umożliwiają dokonanie klasyfikacji prawa w światowej kulturze. Uwypuklone zostało tu znaczenie ius gentium w kulturze prawnej na tle konfliktu polsko-krzyżackiego w średniowiecznej Europie. Część ta przedstawia oddziaływanie średniowiecznego prawa narodów na współczesne rozumienie ius gentium obecne w nauce prawa. Rozdział szósty dotyczy natomiast kultury i tradycji pielgrzymowania jako środka umacniania i obrony tożsamości oraz podmiotowości człowieka. Porusza on aspekty związane z genezą, istotą i znaczeniem pielgrzymek oraz pielgrzymowania na Jasną Górę. Appendix jest dodatkiem odnoszącym się do milczącej mowy ciała w koncepcji Agnieszki K. Haas. Zwraca on również uwagę na upodmiotowienie człowieka przez sztukę.

Książka przeznaczona jest dla każdego, kto chciałby lepiej poznać relacje zachodzące między człowiekiem, filozofią, prawoznawstwem oraz kulturą.