Lot nad kukułczym gniazdem

Główny bohater powieści “Lot nad kukułczym gniazdem”, Randle Patrick McMurphy, to oszust i kanciarz, znany ze swojego zamiłowania do awantur u kobiet lekkich obyczajów. W przeszłości karany m.in. za gwałt na nieletniej, trafia przed sąd za kolejne wykroczenia, aby uchylić się przed odpowiedzialnością udaje wariata i liczy na szybkie zwolnienie ze szpitala psychiatrycznego. Wkrótce dowiaduje się jednak, że decyzje w przedmiocie jego zwolnienia podejmie Wielka Oddziałowa -siostra Ratched  rządzi w szpitalu twardą ręką, ustala zasady i je bezlitośnie egzekwuje, czerpie przy tym przyjemność ze znęcania się nad pacjentami. Wszelki przejaw buntu spotyka się z ostrą reakcją personelu medycznego - karą jest degradacja albo elektrowstrząsy. McMurphy podejmuje grę, której stawką będzie nie tylko jego wolność, ale również życie - czy uda mu się przechytrzyć siostrę Ratched i zrealizować swoje marzenia?  

Powieść “Lot nad kukułczym gniazdem” już w chwili publikacji wywołała niemałe poruszenie i spore kontrowersje - niechęć ze strony środowiska psychiatrycznego wynikała z jego przedstawienia w książce Kena Kesseya jako prawdziwego piekła na ziemi. Zamknięci oraz odizolowani na terenie zakładu psychiatrycznego pacjenci, w pełni zdominowani i zmanipulowani przez despotyczną kobietę, zachowują się bardziej absurdalnie, aniżeli miałaby na to wskazywać ich choroby umysłowe zdiagnozowane przez personel medyczny. Są podzieleni na grupy, a na ich przydział wskazują kolory uniformów jakie noszą podczas pobytu w placówce. Segregacja, wyszukane kary i liczne upokorzenia, to tylko niektóre z form karania pacjentów szpitala psychiatrycznego w książce “Lot nad kukułczym gniazdem”. Najgorsze są jednak elektrowstrząsy oraz lobotomia, która w przyszłości miała zostać zakazana, w książce stanowi zaś mechanizm utylizacji człowieka i jego przemianę w warzywo jako niekomplikowanego z resztą społeczeństwa.  

Ken Kessey swoją debiutancką powieść „Lot nad kukułczym gniazdem” napisał w 1962 - książka wiernie oddaje klimat placówki psychiatrycznej z uwagi na praktykę autora w szpitalu w roli sanitariusza.