Lolita

<p>Niedługo po tym, jak “Lolita” Vladimira Nabokova została po raz pierwszy opublikowana w 1955 roku w Paryżu, została zakazana ze względu na kontrowersyjną treść jaką niosła za sobą powieść rosyjskiego pisarza. Jednak wraz ze wzrostem czytelnictwa w podziemiu stolicy Francji, powieść zyskała międzynarodową uwagę, w wyniku czego zniesiono cenzurę. Reakcje na pracę były, co zrozumiałe, mieszane – krytycy otwarcie nawoływali do jej bojkotu, powołując się na jej „obsceniczne” opisy czynności seksualnych zawartych w powieści Nabokova. Inni z kolei oklaskiwali oryginalność i błyskotliwy dowcip recenzowanego dzieła. Teraz jednak powieść zyskała niemal powszechną aprobatę, cieszy się bowiem współcześnie statusem kultowej! To, co sprawia, że Lolita jest czymś więcej niż studium przypadku seksualnej perwersji lub pornograficznym podnieceniem pana w średnim wieku (bohatera tej opowieści), to jej niezwykła doniosłość widoczna na tle historii dwojga bohaterów, tak różnych od siebie, a jednak rozpalających wyobraźnię milionów czytelników na świecie! ? &nbsp;<br><br>O czym jest fabuła jednej z najbardziej kontrowersyjnych książek w historii literatury pięknej Czterdziestoletni nauczyciel akademicki Humbert Humbert po nieudanym małżeństwie i problemach psychicznych wraca do Stanów Zjednoczonych. Poszukując miejsca do zamieszkania trafia do domu wdowy Charlotty Haze, gdzie spotyka jej dwunastoletnią córkę o imieniu Dolores (Dolly, Lo, Lolę, Lolitę.... dostrzegacie związek?) - w oczach mężczyzny to idealną nimfetkę, wcielenie swojej dawnej miłości Annabel. By być przy niej... blisko... oto jego cel, a środkiem, który do tego prowadzi jest poślubienie swojej gospodynię. Kiedy ta ginie pod kołami samochodu poznawszy wcześniej prawdziwe powody, które pchnęły Humberta do ożenku z nią, ten odbiera Lolitę z obozu i zabiera do motelu, gdzie postanawia ją uśpić i wykorzystać. Plan nie wypala, ale dochodzi do uwiedzenia, tyle że inicjatywę przejęła dziewczynka.... Oboje ruszają w podróż po Stanach, ale w ich ślady wyrusza inny wielbiciel nimfetek. Przyznajcie, że pomysł na fabułę oryginalny - dziś oczywiście nikogo nie dziwią podobne pomysły realizowane na dużym i małym ekranie, ale w połowie XX wieku temat ten okryty był tabu. Ludzkość niejako dystansowała się od samej siebie, nie jest przecież tajemnicą, że w podobnym wieku do naszych bohaterów był chociażby Król Władysław Jagiełło i jego żona - Jadwiga, uznana skądinąd za świętą co dodaje całej sytuacji pikanterii ? &nbsp;</p><p>Wracając jednak do fabuły “Lolity” - Humbert to człowiek, który opanowany obsesją łamie prawo i obyczaje by zaspokoić swoje seksualne potrzeby, a choć sam Nobokow o zbliżeniach pisze w sposób zawoalowany, to dokładnie da się wyczuć TE momenty. Niewątpliwie jest to powód, dla którego książka ta&nbsp;nadal wzbudza ogromne kontrowersje, pamiętam z czasów liceum, że moja wychowawczyni zapytana o Lolitę zbywała mnie, sugerując, że aby zrozumieć tę powieść potrzeba czasu - dziś wiem doskonale, co miała na myśli!&nbsp;</p><p>Abstrahując od fabuły, która może zniesmaczać co bardziej wrażliwych czytelników, powieści tej nie można odmówić pięknego, wręcz kunsztownego języka, którego Autor używa z prawdziwą wirtuozerią, z ogromną lekkością serwując czytelnikowi piękne metafory, wysublimowane porównania wplatając w treść wiersze, czy francuskie zdania prowadząc z Nami swoistą grę językową finezją używa zdrobnień względem Lolity wkładając je w usta i głowę Humberta. Przyznaje, że przy moim pierwszym podejściu nie był to plus w moich oczach – opisy te niekiedy ciągnęły się na pół strony, ciekaw byłem akcji, ciekaw byłem tych wszystkich kontrowersyjnych treści! I co? Otóż wymagało to cierpliwości, wyobraźni oraz.... czasu, kolejne podejście do Lolity, które opisuje dla was wiele zmieniło w mojej percepcji ?&nbsp;</p><p>Bohater, jednocześnie narrator jest w pełni świadomy tego, że jego postępowanie jest niewłaściwe, jednak nie potrafi opanować swojej żądzy. Z jego opowieści, jakby spowiedzi, wyłania się obraz uroczej nimfetki, która jest jednocześnie krnąbrna, wulgarna, złośliwa i bezwstydna. W tym miejscu pojawiło się w mojej głowie mnóstwo pytań o samą bohaterkę naszej książki, Lolitę! Czy stała się taka przez tę chorą relację? Czy taka już była?&nbsp;</p><p>Mimo, że Humbert to zauważa bardziej przejmuje się tym, że może ją stracić niż tym, jaką się staje ta dziewczynka. Jego wielka namiętność do niej doprowadza go do szaleństwa, przy niej i z jej powodu staje się czasem bezsilny, wręcz żałosny. Nabokov kreśli porter mężczyzny zgoła odmiennego, od klasycznego stereotypu lat 50’ ubiegłego wieku. Był to czas pewnego resetu w historii świata - II Wojna Światowa sprawiła, że zginęło miliony ludzi, głownie mężczyzn. Pojawił się wielkim bum powojenny, demografia wystrzeliła - a to oznaczało, że kolejne pokolenia młodych chłopców, wychowywały kobiety, ideał mężczyzny postrzeganego oczami wojny był zdezaktualizowany, potrzebne były nowe wzorce. Nabokov poszedł bardzo odważnie z kreacją swojego bohatera - uczynił go uległym, bezbronnym i to wobec małej dziewczynki! Trudno mi sobie wyobrazić jakie poruszenie wywołała książka w momencie jej wydania, dziś żadna na dobra sprawę nie może budzić takich kontrowersji, społeczeństwo jest bardziej liberalne, a nawet książki, które zbudzają emocje, znajdują swoją nisze i przez rynek traktowane są jako co najwyżej dziwadła. &nbsp;</p><p>"Lolita" to powieść, która na samym początku wzbudzała niechęć wydawców, dlatego Nabokov chciał ją wydać pod pseudonimem. Udało mu się to (pod własnym nazwiskiem) w 1955 roku, we Francji, w mało znanym paryskim wydawnictwie. Jeszcze w tym samym roku zakazano jej rozpowszechniania, by zakaz cofnąć w 1956. W Stanach książka ukazała się w 1958 roku i cieszyła się ogromnym powodzeniem. W Polsce w pełnej wersji wydano powieść w 1991 roku. "Lolita" doczekała się również dwóch adaptacji filmowych, pierwszej w 1962 roku, druga najbardziej znana w 1997 roku z rolą Jeremy'ego Ironsa.&nbsp;</p><p>Książkę czytałam z uczuciem obrzydzenia i zachwytu zarazem nad jej językiem. Potępiam Humberta bez względu na powody nim kierujące, ale i w Lolicie nie widzę niewinnej ofiary, choć z pewnością nią jest, jak nie za sprawą swojego ojczyma, to za sprawą innego wielbiciela nimfetek. Zdecydowanie widać w tej książce to, jak różne wydarzenia w naszym życiu, szczególnie te w okresie dorastania determinują nasze późniejsze życie. Wróciła mi w pamięci postać Edmunda Kolanowskiego - człowieka, który w II połowie XX wieku zasłynął ze swoich nekrofilskich skłonności - jeździł na cmentarze, gdzie wykopywał zwłoki i zabierał je do domu, aby tam zbezcześcić i dokonać aktu seksualnego. Finalnie został stracony, wykonano na nim karę śmierci, Ciekawe jest to, że choć człowiek ten budzi uzasadnione, powszechne obrzydzenie, to dotarłem do informacji, że gdyby chłopcem, umarł mu brat, a matka zabierała go codziennie na cmentarz. Jaki to mogło mieć wpływ na mężczyznę, jakim miał stać się w przyszłości, gdy jego skłonność do nekrofilii, mimo iż posiadam zonę i dziecko, finalnie zaprowadziła go na stryczek, a wszystko przez morderstwo jakiej dokonał na 12 letniej dziewczynce. Ten sam wiek co Lolita i choć bohater tej książki nie ma aż tak mrocznych intencji, obu mężczyzn łączy żądza, której nie są w stanie powstrzymać. To pokazuje moim zdaniem, że ludzie, których mijamy na co dzień skrywają tajemnice o których nie mamy pojęcia, a ostatnią magiczną mocą jaką chciałbym dysponować to czytanie ludziom w myślach! &nbsp;</p><p>Czy warto sięgnąć po “Lolitę”? Tak, zdecydowanie! Choćby, aby poznać historię, która wstrząsnęła światem literatury, na zawsze wyznaczając nowe horyzonty dla jej autorów. Na tym polega bowiem dzieło geniusza, ze prowokuje, ale też daje wybór - Nabokov ten wybór czytelnikowi oferuje, od was zależy czy dobrze wybierzecie ? &nbsp;</p>

<p>Fryderyk Nietzsche powiedział kiedyś, że “ten, który z demonami walczy, winien uważać, by samemu nie stać się jednym z nich. Kiedy spoglądasz w otchłań ona również patrzy na ciebie.”. Cenię sobie niemieckiego myśliciela, jego słowa często wracają do mojej głowy - niniejsza recenzja związana z powieścią Vladimira Nabokowa pod tytułem “Lolita”, idealnie wydaje się korespondować z demonami, o których mówił Nietzsche – kto wie, co znajdziecie w tej książce i jakie demony was nawiedza? &nbsp;&nbsp;</p><p>Bohaterem powieści Nabokowa jest Humbert - mężczyzna dojrzały, wykształcony. Nikt jednak nie wie jednak, że wykazuje on także pewną.... skrywaną głęboko słabość. Cierpi na obsesję na punkcie małych dziewczynek (10-12 lat). Akcja tej powieści właściwie rozpoczyna się w momencie spisywania przez niego pamiętników, które będą mu potrzebne do pewnej rozprawy. Jednym z wielu obiektów zainteresowania mężczyzny staje się dwunastoletnia Lolita. Od tej pory Humbert będzie gotów na wszystko, aby nie stracić z oczu ukochanej. Warto podkreślić, że powieść już w momencie wydania, a był to rok 1955, budziła ogromne kontrowersje, została zakazana, a cenzura szybko jej nie odpuściła. Trudno się dziwić, Lolita dotyka spraw tak delikatnych i subtelnych, że człowiek łatwo może zapomnieć, gdzie leży granica. Czy Humbert to wiedział? &nbsp;</p><p>Lolita wpisała się w kanon kobiecych bohaterek w sposób o jaki pewnie nie podejrzewał nawet sam Nabokov. To postać bardzo kontrowersyjna. Wydawać się może, że nie wie, czego chce. Z jednej strony relacja z Humbertem jej odpowiada. Sama dodatkowo stwarza sytuacje, których następstwa napawają ją lękiem i budzą w niej niepewność. Z drugiej strony dziewczynka marzy o normalnym życiu - znajomych, kolegach i prywatkach. Postawa, którą przyjęła, wyraźnie ukazuje jej wewnętrzne rozbicie. Którą drogę wybrać? Pytanie to samo w sobie jest kontrowersyjne, mówimy bowiem o 12 letniej dziewczynce – czy to już czas, gdy sama może wybierać, czy też wciąż powinni za nią decydować inni? &nbsp;</p><p>Postacią, która z pewnością długo nie da o sobie zapomnieć, jest Humbert. Mężczyzna był jedynym opiekunem Lolity, a droga jaka ku temu go zaprowadziła, tez zawiera w sobie mnóstwo symboliki – warto przeczytać książkę, aby się o niej dowiedzieć. Podczas „wychowywania " dziewczynki, Humbert właściwie ją ubezwłasnowolnił, świadomie uzależnił od siebie. Śledził na każdym kroku. Nie pozwalał podejmować żadnych decyzji bez jego wiedzy. On pierwszy musiał znać każdą minutę z życia dziewczynki. Traktował ją jak ptaka w złotej klatce lub rzeźbę, która postawiona gdzieś w kącie ma cieszyć oczy. To drugie określenie zdaje się być bardziej adekwatnym w odniesieniu do tej niezdrowej relacji., Humbert to bowiem człowiek wyzbyty wszelkich ludzkich uczuć. Nawet kosztem dziecka stara się zaspokoić swoje potrzeby, kierowany pożądaniem i obsesją na punkcie swojej Nemezis – ale o tym za chwilę.... &nbsp;</p><p>„Lolita” Vladimira Nabokova to opowieść niemłoda, ale nadal aktualna, może dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek? &nbsp;Rozumem zamysł autora. Powieść miała wywołać szok - i wywołała, a skandal z nią związany w zasadzie trwa do dzisiaj. Jest to historia miłości tak chorej, momentami obrzydliwej, że aż trudno jest ją pojąć czytelnikowi. Różnica wieku bohaterów już na samym początku zapowiada wstrząs i to tak wielki, że nawet osoby tolerancyjne nie będą uznawać takiej znajomości, a przynajmniej otwarcie ją pochwalać - społeczne tabu nad pedofilią wciąż na szczęście jest aktualne. Ona nie ma prawa rozwinąć się prawidłowo. Zbyt wielka przepaść dzieli tych dwoje. Jedno drugie ciągnie w otchłań, zupełnie tego nie dostrzegając.&nbsp;</p><p>Powieść ukazuje również w bardzo dosadny sposób przebieg psychopatii jaka obserwujemy na przykładzie Humberta. Każdy z nas ma w sobie cząstkę szaleńca, bynajmniej nie steruje ona naszym życiem, ale od czasu do czasu daje o sobie znać, jeśli tylko okoliczności temu sprzyjają&nbsp;Nikt nie rodzi się z natury zły, to życie nas kształtuje i zmienia, dlatego tak ważni są ludzie, wśród których dorastamy i później żyjemy. Podobna jest sytuacja Humberta - obsesja na punkcie dzieci narastała w nim stopniowo, niemal niezauważalnie kiełkowała. W końcu rozkwitła, a jej plony miała zebrać jedna dziewczynka. Jego ulubiona - ta, której nie zamieniłby na żadną inną, przypomina mu ona bowiem pewną kobietę z jego przeszłości.... Humbert miał za sobą pobyt w szpitalu psychiatrycznym. Kontrolując Lolitę, czuł, że ma nad kimś władzę, kontrolę, których być może nie czuł nad własnym życiem przez cały okres jego trwania, to daje my poczucie niezwykłej mocy. Pod tą powłoką dewiacji kryje się dotkliwie zraniony człowiek. Przeszłość odcisnęła niezatarte piętno na teraźniejszości i zniszczyła w Humbercie resztki kogoś, kogo dziś nazwalibyśmy człowiekiem.&nbsp;</p><p>W tej książce rzuca się w oczy motyw, od którego najchętniej odwrócilibyśmy wzrok, ale.... nie da się. Istnieją osoby, które po uświadomieniu sobie, co czytają, odkładają tę książkę. Nastolatka i dużo starszy mężczyzna - prosty przepis na pedofilię w najczystszej postaci. Przy okazji pozwoli on na samym początku znienawidzić autora, choć to niesprawiedliwe postrzegać, bo przez pryzmat literatury jaką nam oferuje. To nie jest hołd dla tego zjawiska, przeciwnie, burza jaką wywołała książka zwróciła uwagę na problem wcześniej często zamiatany pod dywan! Owszem, Lolita była nad wyraz dojrzała, jak na swój wiek, często świadomie prowokowała swojego opiekuna do różnych zachowań. Nic nie zmieni jednak oczywistego faktu: nastolatka do momentu osiągnięcia pełnoletności zawsze pozostaje dzieckiem! Nieważne, jak bardzo dojrzałym, atrakcyjnym i sprytnym. To nadal osoba nieletnia formalnie, choć można się zastanawiać czy w przeszłości, gdy nie było to tak uregulowane jak dzisiaj, ludzie się tym przejmowali mniej czy bardziej...? &nbsp;Z tego względu nie przytakuję bez słowa podobnym relacjom. Jak bardzo zachowanie Humberta wpłynęło na późniejsze życie Lolity? Czy była szczęśliwa? A może bawiła się w intrygantkę? Dowiecie się tego, sięgając po powieść.&nbsp;</p><p>Jakie zakończenie, taka cała powieść. Daje do myślenia, chociaż nie należy do typowych. Nie udało mi się odnaleźć nawiązań do współczesności w zachowaniu Lolity - być może ślepa miłość? Styl narracji Nabokova jest według wielu, jego największym dokonaniem literackim - długie, niezwykłe obrazowe opisy, wiele niedopowiedzeń, ukrytych znaczeń – tak właśnie opisuje swoich bohaterów rosyjski autor, podając czytelnikowi danie literacie, jakim można się najeść, ale nie nasycić, nic tu bowiem nie jest powiedziane wprost, wiele zależy od wyobraźni czytającego: będzie sami będziecie zaskoczeni jakie obrazy pojawia się w waszej głowie podczas czytania Lolity! &nbsp;</p><p>Pomimo wielu burzliwych dyskusji i kontrowersji wokół powieści, „Lolitę” Vladimira Nabokova możecie śmiało dopisać do swoich czytelniczych list tę niezwykle mocną, konwersyjna powieść - dlaczego? Na pewno jest to książka inna niż wszystkie. Wyróżnia się stylem, tematyką, motywami literackimi. Od miłości nietrudno przejść do niezdrowej fascynacji drugą stroną. Ta powieść uderza w Czytelnika i.... nie chce odejść. Trzeba tylko dać jej szansę i czas – analiza w głowie czytelnika musi dojrzewać, czego sama jestem doskonałym przykładem. Tylko w taki sposób literatura ma realną szansę, aby wpłynąć na nasze życie, a symbolem tego są autorzy skłaniający do refleksji, budzący emocje – Nabokov bez wątpienia takim się okazał.... na szczęście dla światowej literatury ? &nbsp;</p>

Książka na pewno nie dla każdego, bo jednak jest to pamiętnik pedofila i myślę, że dużo opisów może być niesmacznych.<br> Osobiście nie podszedł mi chaotyczny styl pisania. BARDZO wkurzało mnie to, że było tyle zdań, dialogów, przemyśleń w języku francuskim, które nie zostały przetłumaczone. Niestety powieść mnie nie wciągnęła, uważam, że była nudna.