E E

"E.E.", druga powieść w dorobku Olgi Tokarczuk, łączy w sobie ezoterykę i wątki psychoanalityczne.

Poznaj niezwykłą historię dojrzewającej nastolatki obdarzonej nadnaturalnymi zdolnościami.

Wrocław roku 1908 to miasto, w którym mieszają się trendy i mody popularne w całej Europie. Gdy patefon cichnie ostatnimi taktami symfonii Mahlera, przy okrągłych stolikach gromadzą się ludzie, którzy mają nadzieję choć na chwilę zajrzeć w zaświaty. A jednocześnie coraz szersze kręgi zatacza fascynacja freudowską psychoanalizą. Właśnie wtedy, w roku 1908, Erna Eltzner zaczyna dojrzewać. I to właśnie wtedy obdarzona zostaje niezwykłą, parapsychiczną mocą.

"E.E." to druga powieść w dorobku Olgi Tokarczuk. Ukazała się pierwotnie nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego w roku 1995. Dwadzieścia lat później książkę wznowiło Wydawnictwo Literackie i to właśnie wznowienie prezentujemy. To wspaniale napisana, wielowarstwowa powieść psychologiczna ubrana w sztafaż niezwykle atrakcyjny dla współczesnego czytelnika.

Wątek fantastyczny nadaje książce Tokarczuk pozoru lekkości. Dzięki temu czytelnik otrzymuje jakby mimochodem jaskrawą i poruszającą wiwisekcję psychiki bohaterów i spogląda na wydarzenia z wielu, często skrajnie odmiennych perspektyw. Nie ma w tej powieści ironii. Tokarczuk traktuje swoich bohaterów z tą niezwykłą czułością, która tak charakterystyczna jest dla jej prozy, a przy tym obnaża ich słabości, analizuje motywy i z każdą kolejną stroną wciąga nas coraz bardziej w nurt swej opowieści. W 1998 roku na podstawie "E.E." zrealizowany został spektakl Teatru Telewizji pod tym samym tytułem w reżyserii Marii Zmarz-Koczanowicz. Rolę Erny Eltzner zagrała Agata Buzek.

O książce

"E.E." jest (...), jak pierwsza powieść Tokarczuk, przypowieścią o tajemnicy ludzkiej osobowości i poszukiwaniu sensu życia, świata. Autorka, mimo fantastycznego kostiumu, okultystycznego, gnostycznego, teozoficznego etc. sztafażu, jest pisarką reprezentującą psychologiczny realizm i sceptycyzm poznawczy. Pisze w możliwie atrakcyjny sposób o rzeczach poważnych i w poważnym tonie. Zwróćmy uwagę, że w jej twórczości w ogóle nie ma ironii, nawet bardziej wyrazistego humoru. Jest chłodna wiwisekcja zdarzeń, życia i osobowości bohaterów, wielostronny ogląd zjawiska i towarzyszących mu okoliczności.

Ciekawie jest obserwować jak Tokarczuk zadbała o uatrakcyjnienie swojej powieści, o "wpasowanie" jej w aktualne dyskusje krytyczne i gusty czytelnicze. Jest w "E.E." wątek dziś tak popularny, jak dojrzewanie małych dziewczynek, są tropy feministyczne, jest warstwa "New Age-owska", sięganie do problematyki pogranicza kultur i epok, jest "klasyczna" tradycja powieściowa. Nawet tytuł może być traktowany jako mrugniecie do czytelnika, w którego życiorysie zapisał się skrót "E.T.". Wszystko to wzbudza zaciekawienie, ale w ostatecznym rezultacie jest sprawą drugorzędną.

Prawdziwą wartością, jaką ma do zaproponowania autorka "E.E.", jest przywrócenie zainteresowania osobą, jednostką ludzką, w pełni jej duchowych wymiarów i nie dezaktualizującej się tajemniczości. Jest to rodzaj indywidualizmu na miarę epoki, która się otworzyła i nie ma ON wiele wspólnego z tzw. indywidualizmem Polaków, jakim dotąd się szczyciliśmy.

Mirosław Ratajczak, "Odra", 1996 nr 2

O autorce

Olga Tokarczuk to od pewnego czasu najgłośniejsza postać w polskiej literaturze współczesnej. Uhonorowana w 2019 roku Literacką Nagrodą Nobla pisarka jest też laureatką wielu innych prestiżowych wyróżnień. Do jej najbardziej znanych dzieł należą "Prawiek i inne czasy", "Dom dzienny, dom nocny", "Prowadź swój pług przez kości umarłych" oraz "Księgi Jakubowe". W 2017 roku swoją premierę miał świetnie przyjęty film w reżyserii Agnieszki Holland i Kasi Adamik pod tytułem "Pokot". Jest to ekranizacja powieści " Prowadź swój pług przez kości umarłych".