Dzieje zachodniej filozofii

"Dzieje zachodniej filozofii" Bertranda Russella można ewentualnie nazwać podręcznikiem do filozofii, ale pozbawionym tego wszystkiego, co lekturę takich publikacji czyni udręką.

Książka ta od lat uwodzi intelektualistów, lecz nie tylko ich. Jako fantastyczną lekturę zachwalali ją pisarze Stanisław Lem i Jorge Luis Borges, deklarując, że byłaby jedyną, którą zabraliby ze sobą na bezludną wyspę. Jest to po prostu znakomicie napisana historia myśli zachodniej cywilizacji, opracowana przez człowieka obdarzonego nie tylko wielkim umysłem, lecz i pisarskim talentem, jednego z najwybitniejszych filozofów XX wieku.

Pozbawiona sztampowego, hermetycznego języka książka Russella wyczerpująco objaśnia istotę myśli filozofów Zachodu. Autor nie ogranicza się wyłącznie do prezentacji idei, lecz podaje je na barwnie zarysowanym, bogatym tle wydarzeń historycznych. To w dużej mierze przesądza o atrakcyjności lektury. Książka aż kipi od erudycyjnych szczegółów - mniej znanych faktów, detali biografii filozofów - oraz zaskakujących skojarzeń, dalekich od akademickiej ortodoksji.

Kolejnym atutem książki "Dzieje zachodniej filozofii" jest całkowity brak obiektywizmu autora. Nie próbuje on ukrywać swoich filozoficznych sympatii i antypatii, nie boi się ostrych ocen ani konfrontacji z własnymi poglądami. I Bogu dzięki, bo błyskotliwe, podszyte ironią uwagi Russella to jeden z większych atutów jego książki. Pisze zresztą, że wielu miało mu to za złe. Usłyszał zarzuty, że jego praca nie jest prawdziwą historią filozofii, tylko subiektywną relacją z arbitralnie wybranych zdarzeń. Ale - pyta Russell - czy bez zaangażowania twórcy może powstać jakakolwiek interesująca opowieść?

Jemu na pewno udało się taką stworzyć. "Dzieje zachodniej filozofii", wydane po raz pierwszy w 1945 roku, to najpopularniejsza książka Bertranda Russella, tuż po publikacji uznana za bestseller. Russell był zresztą autorem wyjątkowo płodnym. W ciągu swojego długiego życia (1872-1970) napisał ponad 60 książek z dziedziny filozofii, logiki, matematyki, nauki, edukacji, polityki i wielu innych. W 1950 roku uhonorowano go także literacką nagrodą Nobla. Był jednym z najwybitniejszych umysłów XX wieku i dziś jego biografia stanowi żelazny punkt każdego zestawienia tuzów współczesnej filozofii, której historię warto poznawać razem z nim.