Czarnobyl instrukcje przetrwania

Łapówkarstwo, nepotyzm, płatna protekcja czy kumoterstwo. W elektrowni jądrowej w Czarnobylu zatrudniani byli ludzie z politycznego nadania i znajomi lokalnych decydentów partyjnych. Rażący brak kompetencji, liczne kradzieże czy skandale związane z korupcją były przedmiotem zgłoszeń ze strony działającej na obszarze Kijowszczyzny, rosyjskich służb: KGB. Nie był to pierwszy przypadek w historii ZSRR, kiedy poważne doniesienia o nieprawidłowościach w elektrowniach jądrowych zamiatano pod dywan. Działania podejmowane przez kremlowskie elity zmierzały do rozliczenia „donosicieli” z KGB, nie zaś rozwiązania licznych problemów związanych z funkcjonowaniem elektrowni jądrowej w Czarnobylu.  

Kate Brown w książce „Czarnobyl instrukcje przetrwania” opisuje szokujące kulisy tragicznej nocy z dnia 25 na 26 kwietnia 1986 roku, kiedy doszło do katastrofy jądrowej w Czarnobylu. Autorka przedstawia relacje naocznych świadków oraz analizuje dokumentację związaną ze śledztwem prowadzonym przez władze radzieckie. Tytułowa „instrukcja przetrwania” nawiązuje do instrukcji, jakie skierowano do ponad stu tysięcy ludzi zamieszkałych w okolicy Czarnobyla i Prypeci. Trzy miesiące po awarii w elektrowni jądrowej, władze Związku Radzieckiego skierowały wytyczne dla ludzi zagrożonych radiacją promieniotwórczej chmury. Instrukcje w zakresie postępowania były niejasne, skomplikowane i pełne sprzeczności. Władze na Kremlu początkowo przekonywały, że obawy związane z awarią w Czarnobylu są „przejściowe i mają charakter lokalny”.  

Atutem książki „Czarnobyl instrukcje przetrwania” pozostają liczne odwołania Kate Brown do relacji osób zaangażowanych w likwidację szkód w czarnobylskiej elektrowni jądrowej. Było ich około 100 tys. Autorka przedstawia relacje lokalnej społeczności Czarnobyla oraz Prypeci, ludzi,  którzy na własne oczy śledzili nierówną walkę z żywiołem z okien swoich domów. Początkowe informacje udzielone przez przedstawicieli miejscowych władz sugerowały wybuch pożaru. Wkrótce okazało się, że skóry zwierząt garbowane przez lokalnych mieszkańców i sprzedaż kiełbasy z „dziczyzny” wywołuje w ludziach śmierć w męczarniach na skutek choroby popromiennej. Unikalna konfrontacja informacji odnalezionych w kijowskich archiwach i relacji świadków katastrofy w Czarnobylu umożliwiła Kate Brown przyjęcie obiektywnej perspektywy na wydarzenia z dnia 26 kwietnia 1986 roku, wolnej od politycznej poprawności oraz sowieckiej propagandy.