Ciemno prawie noc

"Ciemno, prawie noc" to najsłynniejsza powieść Joanny Bator. Historia reporterki, która próbuje rozwikłać zagadkę zaginięć dzieci, staje się pretekstem do rozważań nad złem trawiącym polskie społeczeństwo.

Wiele lat upłynęło, odkąd Alicja Tabor opuściła rodzinny Wałbrzych. Zostawiła za sobą ponurą, rodzinną historię, poniemiecki dom, w którym dorastała, a razem z nimi bolesne wspomnienia. Teraz wraca w złowrogi cień zamku Książ, by napisać reportaż o dzieciach, które od kilku miesięcy znikają w Wałbrzychu. Powrót do rodzinnego miasta okazuje się też jednak powrotem do spraw, o których gorąco pragnęła zapomnieć. Tymczasem dookoła zaczynają dziać się rzeczy budzące coraz większą grozę...

"Ciemno, prawie noc" to bodaj najbardziej znana powieść Joanny Bator. Wydana w 2012 roku, rok później otrzymała Nagrodę Literacką Nike, uhonorowano ją także nagrodą Gwarancji Kultury w kategorii "Literatura", przyznawaną przez TVP Kultura. Powieść znalazła się również w półfinale Literackiej Nagrody Europy Środkowej "Angelus".

Zarówno Czytelnicy, jak i recenzenci przyjęli ją entuzjastycznie. Co stoi za tym fenomenem? Być może niezwykle wciągająca fabuła, będąca kolażem powieści kryminalnej i psychologicznej. Być może elementy horroru, których zadaniem nie jest jednak rozrywka, a przedstawienie najbardziej mrocznych i brutalnych zakamarków ludzkiej duszy. Być może, wreszcie, niezwykle barwny i żywy, tętniący skrajnymi emocjami język powieści. Jest to proza błyskotliwa i inteligentna, budząca grozę, obrzydzenie, ale i ironiczny uśmiech. Mało kto w sposób tak dosadny potrafi zobrazować niechlubne emocje, którym upust ludzie mają zazwyczaj odwagę dawać jedynie w Internecie.

Joanna Bator pracowała nad tą powieścią, przebywając w Tokio. Inspiracją, jak sama mówi, stały się dwie rzeczy: tytułowa fraza "ciemno, prawie noc" oraz wałbrzyski zamek Książ z jego niesamowitą historią. Historia księżnej Daisy jest jednym z najbardziej znaczących wątków książki, która w całości stanowi brutalną, rzeczową i niestety pesymistyczną dekonstrukcję polskiego społeczeństwa.

Bez wątpienia "Ciemno, prawie noc" to jedna z najważniejszych polskich powieści XXI wieku - i można to śmiało powiedzieć już teraz, kiedy dobiega końca zaledwie druga dekada stulecia. Przyniosła autorce w pełni zasłużoną sławę i uznanie; doczekała się też ekranizacji autorstwa Borys Lankosz.